ادات شرط سلبیادات شرط سلبی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای یکی از دو کلمه ربط در قضیه شرطیه متصله سالبه است. ۱ - توضیح اصطلاحادات شرط سلبی از اقسام ادات شرط است که با افزودن حرف سلب، مانند: «چنین نیست» در فارسی، و «لیس» در عربی و نظایر آنها بر یکی از ادات شرط در قضیه متصله به وجود می‌آید و افاده سلب اتصال و وابستگی می‌کند؛ مانند: چنین نیست که اگر آفتاب طلوع کرده باشد، شب موجود باشد و یا لیس ان طلعت الشمس فالخفاش ببصیر. ۲ - انواع ادات شرط سلبیادات شرط سلبی عبارت‌اند از: لیس ما، لیس اذ ما، لیس اَنَّی، لیس ان، لیس، اَینَما، لیس ایّ، لیس حیثما، لیس کلّما، لیس متی و لیس مهما. ۱. لیس ما، مانند: لیس البتة ما کان الانسان عالما کان مجتهدا. ۲. لیس اذ ما، مانند: لیس البتة اذ ما کان الشمس طالعة فالنهار موجود. ۳. لیس ان، مانند: لیس البتة ان کان اللیل موجوداً فالشمس طالعة. ۴. لیس انّی، مانند: لیس البتة انّی کان النهار موجوداً فالعالم مظلم. ۵. لیس ایّ، مانند: لیس البتة ایّ جاء علی غاضبا فاسلم علیه. ۶. لیس اینما، مانند: لیس البتة اینما کان المدرس حاضراً الآن فمشغول بالدرس. ۷. لیس حیثما، مانند: لیس البتة حیثما مطرت السماء الیوم فاخرج من الدار. ۸. لیس کلما، مانند: لیس البتة کلما کانت الشمس طالعة کان اللیل موجودا. ۹. لیس متی، مانند: لیس البتة متی کان الانسان صبورا علی الشدائد کان غیر موفق فی اعماله. ۱۰. لیس مهما، مانند: لیس البتة مهما کان الانسان عالما کان سعیدا. [۳]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۸۴.
[۴]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۵-۷۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ادات شرط سلبی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۸. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|